Cenimy prywatność użytkowników

Używamy plików cookie, aby poprawić jakość przeglądania, wyświetlać reklamy lub treści dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkowników oraz analizować ruch na stronie. Kliknięcie przycisku „Akceptuj wszystkie” oznacza zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookie.

Dostosuj preferencje dotyczące zgody

Używamy plików cookie, aby pomóc użytkownikom w sprawnej nawigacji i wykonywaniu określonych funkcji. Szczegółowe informacje na temat wszystkich plików cookie odpowiadających poszczególnym kategoriom zgody znajdują się poniżej.

Pliki cookie sklasyfikowane jako „niezbędne” są przechowywane w przeglądarce użytkownika, ponieważ są niezbędne do włączenia podstawowych funkcji witryny.... 

Zawsze aktywne

Niezbędne pliki cookie mają kluczowe znaczenie dla podstawowych funkcji witryny i witryna nie będzie działać w zamierzony sposób bez nich.Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych umożliwiających identyfikację osoby.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać pewne funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcje stron trzecich.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób użytkownicy wchodzą w interakcję z witryną. Te pliki cookie pomagają dostarczać informacje o metrykach liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Wydajnościowe pliki cookie służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia użytkownika dla odwiedzających.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania użytkownikom spersonalizowanych reklam w oparciu o strony, które odwiedzili wcześniej, oraz do analizowania skuteczności kampanii reklamowej.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Historia Świdnicy 1945-1989

Był taki pomnik w Świdnicy ▪ Lucjan Momot

Historia Świdnicy 1945-1989

Pomnik stał obok dzisiejszego kościoła zielonoświątkowego, na postumencie, na którym za niemieckich czasów znajdował się pomnik Helmutha von Moltkego, właściciela majątku w Krzyżowej. Po usunięciu pomnika hrabiego Moltkego przez jakiś czas na pustym postumencie rosły kwiaty. Na nim to władze Świdnicy ustawiły myśliwski samolot odrzutowy produkcji radzieckiej Jakowlew Jak-23, który w kodzie Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) […]

Czy Świdnica miała kiedyś port? ▪ Andrzej Dobkiewicz

Historia Świdnicy 1945-1989

Pytanie może wydawać się bezsensowne, podobnie jak i twierdząca odpowiedź. Tak. Był w Świdnicy kiedyś „Port”, chociaż oczywiście nie w pełnym tego słowa znaczeniu, tak jak kojarzy nam się to z nadbrzeżami morskimi czy chociażby portem rzecznym. O „Porcie” pamiętają natomiast starzy pracownicy nieistniejącej już Świdnickiej Fabryki Urządzeń Przemysłowych (ŚFUP). „Portem” nazywali oni bowiem miejsce […]

Dzikie wypędzenie Niemców w 1945 roku ▪ Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

Po drugiej wojnie światowej w Świdnicy znajdował się Państwowy Urząd Pracy. Mieszkającym tu Niemcom wystawiał „Kartę meldunkową”. W karcie tej wykazywano wykonanie przydzielonej pracy, do której każdy Niemiec w wieku od 16 (14?) lat do 65 roku życia i każda Niemka do 55 roku życia byli przymusowo zobowiązani. Na karcie było też na przykład zaznaczone, […]

Historia Liceum Pedagogicznego w Świdnicy – lata 1946-48 ▪ Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Kurs Pedagogiczny w budynku szkoły nr 2 Na początku 1946 roku ilość polskich mieszkańców Świdnicy znacznie wzrosła i powstała potrzeba zorganizowania drugiej szkoły powszechnej. Szkołę tę umieszczono w zbudowanym w roku 1865 budynku dawnej ewangelickiej męskiej szkoły miejskiej, który został przejęty od Armii Radzieckiej w stanie znacznej dewastacji. Dużym nakładem kosztów w ciągu trzech miesięcy […]

Katastrofa kolejowa na Śląskiej ▪ Andrzej Dobkiewicz

Historia Świdnicy 1945-1989

Jeden z czytelników Nowego Tygodnika Świdnickiego w lutym 2009 roku udostępnił redakcji tej gazety z archiwum rodzinnego cztery unikatowe zdjęcia (publikujemy je w tym tekście), które przedstawiają wykolejone wagony pociągu na wiadukcie kolejowym nad ulicą Śląską. O wypadku tym milczała ówczesna świdnicka prasa, a do zdarzenia doszło prawdopodobnie latem lub jesienią 1945 roku. Początkowo jedyną […]

Katastrofa na Jagiellońskiej ▪ Andrzej Dobkiewicz

Historia Świdnicy 1945-1989

W majowe przedpołudnie 1956 roku w centrum Świdnicy mieszkańcy usłyszeli potężny, nietypowy huk. Jakie był ich zdziwienie, kiedy na środku ulicy Jagiellońskiej zobaczyli rozbity samolot… W pierwszych latach powojennych na terenie Polski znajdowała się olbrzymia ilość różnego rodzaju, poniemieckiego, sprzętu lotniczego, który w wielu przypadkach pozostawał w bardzo dobrym stanie i z powodzeniem był adaptowany […]

Katastrofy lotnicze w powojennej Świdnicy ▪ pilot Dariusz Pasternak i mechanik lotniczy Mateusz Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

Niektórzy starsi świdniczanie pamiętają, że na ul. Jagiellońskiej rozbił się samolot sportowy, ale mało kto wie, że inny samolot uległ katastrofie na lotnisku świdnickim. 10 maja 1956 r. około godziny 10.50 z Gliwic do Jeżowa Sudeckiego leciał samolot holujący szybowiec. Samolot był przedwojennej konstrukcji niemieckiej, dwumiejscowy i drewniany, wykonany w 1934 r. Miał numer fabryczny […]

Most-fuszerka na ulicy Śląskiej ▪ Andrzej Dobkiewicz

Historia Świdnicy 1945-1989

Podczas przeprowadzania remontu ulicy Śląskiej dokonano w sierpniu 2011 roku rozbiórki niewielkiego mostu na potoku Witoszówka, znajdującego się w ciągu tej ulicy. W październiku tego roku ma go zastąpić nowoczesna konstrukcja. Przy okazji tej rozbiórki potwierdzenie znalazła historia sprzed 56 lat, kiedy ten mostek budowano. Skrzętnie zapisał ją Wiesław Raszkiewicz, miłośnik historii Świdnicy, który w […]

Niemiecki zespół artystyczny (1950-1958) ▪ Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

W styczniu 1950 r. Niemiec świdniczanin Erwin Peterek założył w Świdnicy grupę artystyczną nazwaną „Neues Deutschland” („Nowe Niemcy”). W grupie tej znaleźli się artyści-amatorzy narodowości niemieckiej i też kilku Polaków. Zespół posiadał własną 14-osobową orkiestrę. Pierwszy występ zespołu – „Wielka rewia” – odbył się 30 marca 1950 r. Widzowie oglądali fragmenty operetek śpiewane po niemiecku […]

Pierwszy spis abonentów telefonicznych okręgu dolnośląskiego 1946 – Świdnica ▪ opracował: Przemysław Tarłowski

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Pisownia oryginalna. Trzecia kolumna na podstawie „Zestawienia nazw ulic polskich i parków” oraz „Historii nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w.” autorstwa Wiesława J. Raszkiewicza. Spis nadesłał: Krzysztof Królik. Opracował: Przemysław Tarłowski. Korekta: Wiesław J. Raszkiewicz. Świdnica, wrzesień 2014 r. CENTRALA AUTOMATYCZNA Abonenci, załączeni do centrali automatycznej w Świdnicy, uzyskują połączenie między sobą po wybraniu tarczą […]

Piłkarska afera w „Polonii” ▪ Andrzej Dobkiewicz

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Piłkarskie afery związane z „drukowaniem” meczów nie są wymysłem czasów współczesnych. Istnieją chyba od początku piłki nożnej. Niechlubną kartę zapisała też pod tym względem „Polonia” Świdnica i to na początku swojej historii. Był rok 1947. Drużyna piłkarska „Polonii” Świdnica po niecałych dwóch latach istnienia odniosła wielki sukces, zdobywając Mistrzostwo Dolnego Śląska. Zadecydował o tym mecz […]

Początek planowego wysiedlania Niemców ze Świdnicy ▪ na podstawie niemieckojęzycznego tekstu opracował: Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

W zbiorach Horsta Adlera z Ratyzbony znajduje się udostępniony mi maszynopis zawierający sprawozdanie z działalności niemieckiej Caritas, która w latach powojennych działała w Świdnicy. Według tego sprawozdania, początek planowego wysiedlania Niemców ze Świdnicy przebiegał następująco: W poniedziałek 22 lipca (według innych źródeł w niedzielę 21 lipca) 1946 roku w Świdnicy wywieszono plakaty z nakazem stawienia […]

Polskie sprawozdanie z wysiedlania Niemców ze Świdnicy w październiku 1946 roku ▪ na podstawie materiałów archiwalnych opracował: Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

W początkach lat powojennych bardzo znaną osobą w Świdnicy była Felicja Strzemboszowa. Nazywano ją „Madame Kultura”. Miała funkcję kierowniczki Wydziału Kultury w Zarządzie Miejskim. Prawdopodobnie spokrewniona lub spowinowacona była z profesorem Adamem Strzemboszem, który po 1989 roku był wiceministrem sprawiedliwości, a potem pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i z jego bratem profesorem Tomaszem Romualdem Strzemboszem (1930-2004), […]

Spis abonentów telefonicznych na rok 1947 – Świdnica ▪ opracował: Przemysław Tarłowski

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Pisownia oryginalna. Trzecia kolumna na podstawie „Zestawienia nazw ulic polskich i parków” oraz „Historii nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w.” autorstwa Wiesława J. Raszkiewicza. Spis wydany przez Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”. Nadesłał: Krzysztof Królik. Opracował: Przemysław Tarłowski. Korekta: Wiesław J. Raszkiewicz. Świdnica, listopad 2014 r. N dla abonentów. C dla rozmównicy. Numer […]

Spis rzemieślników Świdnicy i powiatu (wydany w 1947 roku) ▪ Stefan M. Kuczyński (opracował: Przemysław Tarłowski)

Historia Świdnicy 1945-1989

Spis wydany przez Śląski Zespół Wydawniczy w 1947 roku. Autor: Stefan M. Kuczyński. Nadesłał: Krzysztof Królik. Opracował: Przemysław Tarłowski. Świdnica, lipiec 2013 r. ŚWIDNICA RZEMIEŚLNICY Nazwisko i imię Adres PIEKARZE: Adamus Jan Pszenów 65 Baca Edward Seifersdorf, gm. Schönbrunn 28 Badylak Walenty Konradówka Wiejska 17c Badzioch Edmund Kazimierza Pułaskiego 17 Barakko Romuald Rusko, gm. Żarów […]

Spis telefonów województwa wałbrzyskiego, 1977/1978 – Świdnica Śląska ▪ opracował: Przemysław Tarłowski

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

44 Spis telefonów województwa wałbrzyskiego 1977/1978 – Świdnica Śląska. Pisownia oryginalna. Trzecia kolumna na podstawie „Zestawienia nazw ulic polskich i parków” oraz „Historii nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w.” autorstwa Wiesława J. Raszkiewicza. Spis wydany przez: Centralę Zaopatrzenia Poczty i Telekomunikacji – Warszawa 1976. Kolekcja: Portal „Świdnica – Moje Miasto”. Opracował: Przemysław Tarłowski. Świdnica, sierpień […]

Spis telefonów województwa wrocławskiego, rok 1955 – Świdnica Śląska ▪ opracował: Przemysław Tarłowski

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Pisownia oryginalna. Trzecia kolumna na podstawie „Zestawienia nazw ulic polskich i parków” oraz „Historii nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w.” autorstwa Wiesława J. Raszkiewicza. Spis wydany przez: Przedsiębiorstwo Państwowe Poczta Polska Telegraf i Telefon. Wydawnictwa Komunikacyjne. Spis nadesłał: Krzysztof Królik. Opracował: Przemysław Tarłowski. Świdnica, kwiecień 2017 r. N (dla abonentów) C (7-21 dla […]

Spis telefonów wrocławskiego okręgu poczt i telegrafów na rok 1949 – Świdnica ▪ opracował: Przemysław Tarłowski

Historia Świdnicy 1945-1989, Nowości

Pisownia oryginalna. Trzecia kolumna na podstawie „Zestawienia nazw ulic polskich i parków” oraz „Historii nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w.” autorstwa Wiesława J. Raszkiewicza. Spis nadesłał: Krzysztof Królik. Opracował: Przemysław Tarłowski. Korekta: Wiesław J. Raszkiewicz. Świdnica, grudzień 2014 r. N dla abonentów. C dla rozmównicy. Numer Nazwa, adres Nazwa ulicy/miejscowości według nazw 2012 r. 0 […]

Szkoły dla Niemców w powojennej Świdnicy ▪ Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

Dzieci zamieszkałych po wojnie Niemców świdnickich nie uczęszczały do żadnych szkół. Niektóre były nauczane dorywczo czytania i pisania przy sposobności nauki religii, co dokonywało się jednak w konspiracji. Dopiero 24 października 1951 r. za zezwoleniem władz oświatowych otwarto siedmioklasową szkołę podstawową z niemieckim językiem nauczania dla około sześćdziesięciu dzieci niemieckich mieszkających w Świdnicy. Początkowo szkoła […]

Ulotna pieśń polityczna stanu wojennego ▪ Lucjan Momot

Historia Świdnicy 1945-1989

Ulotna pieśń polityczna mas Narodu Polskiego narodziła się wraz z upadkiem  Rzeczypospolitej szlacheckiej w wieku XVIII, rozwinęła – ba, rozkwitła! – w wieku XIX. Tworzona była przez różnych mistrzów pióra, ale zawsze „ku pokrzepieniu serc Polaków”. Rozpowszechniana była tajnymi kanałami (bo kara!), nieoficjalnie wobec zaborców, wśród ludzi godnych zaufania. Uczono się jej na pamięć, zapisywano […]

Z dziejów ludności greckiej i macedońskiej w Świdnicy po II wojnie światowej ▪ Marcin Wolny

Historia Świdnicy 1945-1989

UCHODŹCY Trwająca w latach 1946-1949 wojna domowa w Grecji była elementem globalnego konfliktu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i Zachodu po II wojnie światowej. Klęska komunistów spowodowała emigrację żołnierzy tak zwanej Demokratycznej Armii Grecji oraz ich rodzin. W czasie wojny zginęło około 154 tysiące ludzi, emigracja liczyła od 55 do 100 tysięcy Greków, Macedończyków i […]

Zapomniana szkoła ▪ Edmund Nawrocki

Historia Świdnicy 1945-1989

W publikacjach o powojennych szkołach świdnickich brak jakiejkolwiek wzmianki o szkole prowadzonej przez zakonnice. Istniała ona w Świdnicy od początku roku szkolnego 1947/48, to jest od września 1947 r., jako Prywatne Żeńskie Gimnazjum Gospodarcze Sióstr Prezentek. Nauka odbywała się w pomieszczeniach dawnego klasztoru urszulanek przy ówczesnej ul. Miedzianej 19, zwącej się dziś ul. Kotlarską. Gimnazjum […]