Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu – Filia w Świdnicy.
Świdnica 2014 r.
I. Anna Świdnicka
Anna świdnicka (1339-1362) – córka Henryka II świdnicko-ziębickiego, siostrzenica Bolka II, księcia świdnicko-jaworskiego, żona Karola IV Luksemburskiego, króla czeskiego i cesarza rzymskiego narodu niemieckiego, matka Wacława IV, króla czeskiego i niemieckiego oraz Elżbiety, żony księcia Austrii Albrechta III Habsburga.
Anna świdnicka urodziła się w 1339 roku, prawdopodobnie w Świdnicy. Była córką księcia świdnicko-ziębickiego Henryka II, brata Bolka II i Katarzyny, której pochodzenie jest nieznane. Po śmierci ojca wychowywała się na dworze w Budzie pod opieką węgierskiej królowej – matki Elżbiety Łokietkówny, gdzie otrzymała wszechstronne wykształcenie. Umiejętność pisania umożliwiła późniejszej cesarzowej korespondencję z wybitnymi postaciami epoki, między innymi z Francesco Petrarką. Przebywała tam do roku 1353.
W wyniku zawarcia układu sukcesyjnego pomiędzy Bolkiem II świdnickim a królem Czech Karolem IV w roku 1353 została żoną Karola IV. Ślub odbył się w Budzie w obecności księcia świdnickiego Bolka II, królów Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego, książąt Ludwika VI Bawarskiego, Rudolfa I Saskiego i Albrechta II Austriackiego oraz przedstawicieli Wenecji.
Po ślubie małżonkowie udali się do Świdnicy, gdzie Anna odebrała hołd od miast księstwa. Bolko II wydał nowy akt sukcesyjny, na mocy którego, po jego bezpotomnej śmierci oraz jego żony księżnej Agnieszki Habsburg, ziemie księstwa świdnicko-jaworskiego dziedziczyć miała Anna i jej dzieci.
W Pradze, w tym samym roku, Anna została koronowana na królową Czech, a w roku 1354 w Akwizgranie na królową rzymską. W tym samym roku odbyła się w Rzymie koronacja cesarska.
W 1358 roku urodziło się pierwsze dziecko Anny świdnickiej i Karola IV, córka Elżbieta. Drugie dziecko, oczekiwany syn Wacław, późniejszy król czeski i niemiecki, przyszedł na świat w roku 1361. Niestety przy narodzinach trzeciego dziecka w 1362 roku w Pradze cesarzowa zmarła. Została pochowana w podziemiach Katedry św. Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze.
II. Wydawnictwa zwarte. Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 1949-2013
1. Dolny
Dolny Śląsk: monografia historyczna / pod red. Wojciecha Wrzesińskiego; aut. Mateusz Goliński [i in.] – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006. – (Acta Universitatis Wratislaviensis 0239-661; no 2880).
Monografia zawiera informację o małżeństwie Anny z królem Czech Karolem IV (s. 110).
2. Drabina, Jan
Miasta śląskie w średniowieczu / Jan Drabina. – Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1987.
Autor przedstawia informację o układzie Bolka II świdnickiego z królem czeskim Karolem IV dotyczącym ziem księstwa świdnicko-jaworskiego i małżeństwa Anny świdnickiej (s. 292).
3. Dzieje
Dzieje Śląska / Marek Czapliński [i in.]; red. tomu Marek Czapliński – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002. – (Acta Universitatis Wratislaviensis, 0239-6661; no 2364).
W publikacji zamieszczono informację o porozumieniu dotyczącym małżeństwa Anny, córki Henryka II świdnickiego.
4. Dzieje
Dzieje Świdnicy w datach / [w oprac. udział wzięli Agnieszka Dudzińska i in.] – Świdnica: Muzeum Dawnego Kupiectwa, 2009.
W pozycji zamieszczono informację o zawartej w Wiedniu 10.03.1353 ugodzie Bolka II z Karolem IV oraz zdjęcie obrazu znajdującego się na Zamku Karlsztejn (Karlštejn) przedstawiającego Karola IV i Annę świdnicką (s. 20).
5. Hanulanka, Danuta
Świdnica / Danuta Hanulanka. Wyd. 2 popr. i uzup. – Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973. (Śląsk w Zabytkach Sztuki).
Informacja dotycząca zgody Bolka II świdnickiego na ślub swojej bratanicy Anny z Wacławem Luksemburskim, a po jego przedwczesnej śmierci z Karolem IV oraz granic ziem księstwa świdnicko-jaworskiego (s. 17)
6. Jasiński, Kazimierz
Rodowód Piastów Śląskich. T. 2, Piastowie świdniccy, ziębiccy, głogowscy, żagańscy i oleśniccy / Kazimierz Jasiński; Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. – Wrocław: Zakład Naukowy im. Ossolińskich, 1975. – (Travaux de la Société des Sciences et des Lettres de Wrocław. Seria A; nr 167).
Informacja o Annie świdnickiej (s. 53-54).
7. Nawrocki, Edmund
Dzieje Świdnicy: 1243-1526 / Edmund Nawrocki. – Świdnica: Wydawnictwo „Arabuk” – Jerzy Kubara, 1996.
Pozycja zawiera wizerunek Anny Bratanicy Bolka II (s. 36), obraz „Uczta koronacyjna Anny i Karola IV” (s. 42), informację o umowie dotyczącej ślubu Anny świdnickiej (s. 43) oraz tablicę „Genealogia Piastów świdnickich” opracowaną przez Andrzeja Dobkiewicza.
8. Nawrocki, Edmund
Z dziejów Świdnicy / szkice napisane, przetłumaczone albo przygotowane do druku przez Edmunda Nawrockiego. – Świdnica: CMM – Tomasz Wyrwa, 1998.
Autor wśród wybitnych świdniczan wymienia Annę, bratanicę księcia Bolka II, żonę Karola IV, królową czeską, królową rzymską, cesarzową rzymską. (s. 139).
9. Piastowie
Piastowie: leksykon biograficzny / red. nauk. Stanisław Szczur, Krzysztof Ożóg; aut. Tomasz Jurek [i in.] – Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999. – (Leksykon Historii i Kultury Polskiej).
Biografia księżnej Anny świdnickiej ( s. 599-601).
10. Polski
Polski słownik biograficzny. T. 1, z. 2, Andronicus Tranquillus – Babiaczyk Adam / [Władysław Konopczyński red. główny]. – Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1949.
Pozycja zawiera biogram Anny świdnickiej (s. 119-120).
11. Popiołek, Kazimierz
Śląskie dzieje / Kazimierz Popiołek . – Warszawa; Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976.
W publikacji zamieszczono informację dotyczącą małżeństwa Anny i Karola IV oraz losów księstwa świdnicko-jaworskiego po bezpotomnej śmierci Bolka II (s. 55).
12. Śladami
Śladami Anny świdnickiej / pod red. Zbigniewa Malickiego; [aut. tekstów Agnieszka Dudzińska, Zbigniew Malicki]; Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy. – Świdnica: Muzeum Dawnego Kupiectwa; Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Kamila Norwida, 2013.
Jedyna bogato ilustrowana książka wydana w Polsce poświęcona postaci Anny świdnickiej.
13. Świdnica
Świdnica poprzez wieki. Vol. 1 / [aut. Krzysztof Czarnecki i in.]; Muzeum Dawnego Kupiectwa, Świdnica. – Wrocław: „Typoscript”, 1991.
Książka zawiera informację o układzie sukcesyjnym pomiędzy Bolkiem II a Karolem IV, w wyniku którego Anna poślubiła Karola IV (s. 11).
14. Świdnica
Świdnica: zarys monografii miasta / pod red. Wacława Korty; [w oprac. udział wzięli Franciszek Biały i in.]; Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne; Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego; Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. – Wrocław; Świdnica: Wydawnictwo Silesia, 1995. (Monografie Regionalne Dolnego Śląska).
Autorzy przedstawiają założenia układu ślubnego zawartego pomiędzy Bolkiem II Małym a cesarzem Karolem IV dotyczącego małżeństwa Anny świdnickiej.
III. Artykuły z wydawnictw ciągłych. Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 1974-2012
1. Dobkiewicz, Andrzej
Cesarzowa rzymska ze Świdnicy: Księżniczka Anna (1339-1362) / Andrzej Dobkiewicz // Wiadomości Świdnickie. – 1990, nr 15, s. 6.
Informacja o Annie świdnickiej.
2. Dobkiewicz, Andrzej
Świdnickie księżniczki / Andrzej Dobkiewicz // Rocznik Świdnicki. – T. 40 (2012), s. 21-50.
Autor przedstawia postać Anny świdnickiej, pierwszej Piastówny, która została cesarzową rzymską (s. 29-49).
3. Dobkiewicz, Andrzej
Świdniczanka na cesarskim tronie – księżniczka Anna (1339-1362) / Andrzej Dobkiewicz // Wiadomości Świdnickie. – 1993, nr 30, s. 11.
Artykuł dotyczy Anny świdnickiej, bratanicy Bolka II.
4. Gruzla, Jarosław M.
Bolko II świdnicki w czesko-polskiej rywalizacji o Śląsk: wojna 1345-1348 / Jarosław M. Gruzla // Rocznik Świdnicki. – T. 27 (1999), s. 118-150.
Informacja o Annie jako jedynej spadkobierczyni Bolka II (s. 139).
5. Gruzla, Jarosław M.
Między Luksemburgami, Wittelsbachami a Polską: transformacja polityczna Bolka II świdnickiego w latach 1348-1364 / Jarosław M. Gruzla // Rocznik Świdnicki. – T. 29 (2001), s. 43-78.
W artykule przedstawione są informacje o sytuacji politycznej księstwa świdnicko-jaworskiego oraz układzie sukcesyjnym i małżeństwie Anny z Karolem IV (s. 57-61).
6. Gruzla, Jarosław Mariusz
Podłoże polityczne koligacji dynastycznych i kierunki polityki Piastów linii świdnickiej (1278-1368) / Jarosław Mariusz Gruzla // Rocznik Świdnicki. – T. 25 (1997), s. 8-32.
Polityka Bolka II i koalicja z Karolem – królem Czech, a małżeństwo z Anną świdnicką (s. 21-23).
7. Len, Ryszard
Kaplica ratuszowa w Świdnicy / Ryszard Len // Rocznik Świdnicki. – 1993, s. 59-98.
Informacja o Annie świdnickiej i jej małżeństwie z cesarzem Karolem IV.
8. Nawrocki, Edmund
Wybitni świdniczanie / Edmund Nawrocki // Rocznik Świdnicki. – 1990/91, s. 58-71.
Autor wśród wybitnych świdniczan wymienia Annę świdnicką (s. 58-59).
9. Nowotny, Sobiesław
Anna Świdnicka (1338/1339-1362) / Sobiesław Nowotny // Tygodnik Świdnicki. – 2007, nr 13-14, s. 22.
Publikacja dotyczy Anny, córki Henryka II i Katarzyny z rodu Piastów.
10. Szwak, Leon
Świdnica za panowania Bolka II i Agnieszki / Leon Szwak // Rocznik Świdnicki. – 1974, s. 7-20.
Artykuł wzbogacono ilustracjami, m.in. wizerunkiem księżniczki Anny.
IV. Netografia (materiały z Internetu)
1. Anna
Anna świdnicka / Eduteka.pl. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_%C5%9Bwidnicka
Tekst zawiera życiorys Anny świdnickiej, genealogię oraz bibliografię publikacji na temat jej życia.
2. Anna
Anna świdnicka / Wikipedia Wolna Encyklopedia. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_świdnicka
W artykule zamieszczono życiorys Anny świdnickiej, genealogię, bibliografię. Tekst wzbogacono o wizerunek Anny oraz malowidło na zamku Karlsztejn (Karlštejn) przedstawiające Karola IV i Annę.
3. Anna
Anna świdnicka: księżniczka świdnicka, królowa czeska, cesarzowa rzymska / baza naukowa Państwowego Instytutu. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.vergent.benschen.waw.pl/Anna_%C5%9Bwidnicka.html
Tekst zawiera życiorys, genealogię, bibliografię oraz wizerunek Anny świdnickiej.
4. Czajka, Jerzy
Zamek Chojnik / oprac. Jerzy Czajka. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.pttk-jg.pl/zamek-chojnik/26-broszura-o-zamku.html
W części artykułu pt. „Kolejni władcy Śląska” zamieszczono informację o Annie świdnickiej.
5. Dobkiewicz, Andrzej
Genealogia Piastów świdnicko-jaworskich na podstawie „Rodowodu Piastów świdnickich” Kazimierza Jasińskiego / oprac. Andrzej Dobkiewicz. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.mojemiasto.swidnica.pl/?p=1303
W opracowaniu autor wśród członków dynastii Piastów przedstawia postać Anny świdnickiej.
6. Jak
Jak Dziećmorowice weszły do Czech / Dziećmorowice Gmina Walim. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://dziecmorowice.pl/historia-dziecmorowic/jak-dziecmorowice-weszly-do-czech/
W tekście omówiono sytuację polityczną księstwa świdnicko-jaworskiego w XIV w. oraz zwrócono uwagę na rolę księżniczki Anny jako spadkobierczyni Bolka II.
7. Janus, Małgorzata
Historia księstwa świdnicko-jaworskiego / Małgorzata Janus. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.ks-j.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=311&Itemid=583&lang=pl
Autorka wśród dat dotyczących historii księstwa świdnicko-jaworskiego zamieszcza również daty związane z Anną świdnicką.
8. Kalinowski, Michał
Anna świdnicka: monument Kudowa Zdrój / Michał Kalinowski. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
Autor na swoim blogu publikuje zdjęcie monumentu przedstawiającego Annę świdnicką, patronkę Kudowy Zdrój.
9. Katedra
Katedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha / Wikipedia Wolna Encyklopedia. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Katedra_%C5%9Awi%C4%99tych_Wita,_
Wac%C5%82awa_i_Wojciecha
Artykuł zawiera omówienie historii Katedry w Pradze, w której podziemiach pochowana jest Anna świdnicka.
10. Kaźmirczak, Michał
Mała uczta historyczna / Michał Kaźmirczak. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w Word Wide Web:
http://naszaswidnica.pl/blog/2013/07/09/mala-uczta-historyczna/
Autor przedstawia program Nocy Muzealnej w Świdnicy, podczas której odbył się wykład Zbigniewa Malickiego, połączony z promocją książki dotyczącej życia Anny świdnickiej tegoż autora.
11. Koneczny, Feliks
Dzieje Ślązka – 4 / Feliks Koneczny. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://biblio.ojczyzna.pl/HTML/KONECZNY-Dzieje-Slazka-4.htm
Na stronie zamieszczono fragmenty publikacji zawierające m.in. informację o Annie świdnickiej.
12. Nawrocki, Edmund
Wybitni świdniczanie / Edmund Nawrocki. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://dziennik.swidnica.pl/historia/historia051.php
Autor w swojej publikacji podkreśla znaczenie Anny świdnickiej, księżniczki świdnickiej, królowej Czech oraz cesarzowej rzymskiej.
13. Nawrocki, Edmund
Wybitni świdniczanie / Edmund Nawrocki. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.mojemiasto.swidnica.pl/?p=1467
Autor wśród wybitnych świdniczan wymienia księżniczkę Annę.
14. Noc
Noc muzealna śladami Anny świdnickiej / doba.pl. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://dsw.doba.pl/?s=subsite&id=23894&mod=57
Artykuł zawiera program Nocy Muzealnej organizowanej przez Muzeum Dawnego Kupiectwa w lipcu 2013 r. oraz plakat z wizerunkiem Anny świdnickiej i informacją o wystawie jej poświęconej.
15. Odachowska-Mazurek, Anita
Anna, żona cesarza / Anita Odachowska-Mazurek. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.ws-24.pl/wiadomosci-24/1-wiadomosci24/2476-anna-ona-cesarza
Artykuł poświęcony Annie świdnickiej. Zawiera fotografię obrazu olejnego przedstawiającego Annę świdnicką i Karola IV udających się na uroczystość otrzymania korony cesarskiej.
16. Papierniak, Witold
Opis zabytków Krzeszowa – rozdziały 5-8: Mauzoleum Piastów i pozostałe inne zabytki / Witold Papierniak. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.skps.wroclaw.pl/3_sudety/32_biblioteka/biblioteka92.pdf
W pozycji znalazła się informacja o układzie sukcesyjnym pomiędzy Bolkiem II a Karolem IV oraz o małżeństwie Anny świdnickiej.
17. Piastówna Anna Świdnicka / Pamiętnik Kudowski. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://skansen.kudowa.pl/strona_archiwalna/images/pamietnik_kudowski1.pdf
Na stronie tytułowej czasopisma „Pamiętnik Kudowski” znajduje się wizerunek Anny świdnickiej.
18. Rośkowicz, Wiesław
Historia Księstwa Świdnicko-Jaworskiego / Wiesław Rośkowicz. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://dziennik.swidnica.pl/historia/historia073.php
Artykuł zawiera informację o małżeństwie Anny Świdnickiej z Karolem IV, królem Czech zawartym na mocy układu sukcesyjnego Bolka II z Karolem IV.
19. Rośkowicz, Wiesław
Księstwo Świdnickie / Wiesław Rośkowicz. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://muzeum-kupiectwa.pl/index.php?page=historia-ksiestwa-swidnickiego
Autor przedstawia historię Księstwa Świdnickiego i m.in. układ sukcesyjny Bolka II z Karolem IV, którego wynikiem było małżeństwo króla Czech z księżniczką Anną.
20. Szuster, Michał
Praga czeska i jej związki z władcami polskimi / Michał Szuster. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://foto.poczet.com/praga.htm
Autor zwraca uwagę na fakt, iż na zamku na Hradczanach rezydowały księżne i królowe czeskie pochodzące z rodu Piastów, między innymi Anna, córka Henryka świdnickiego.
21. Tomanek, Beata
Karol IV / Beata Tomanek. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
W prezentacji dotyczącej Karola IV autorka zamieszcza wizerunek Anny świdnickiej, trzeciej żony króla Czech, cesarza Niemiec i cesarza rzymskiego.
22. Valdes, Guliano
Sztuka i Historia Pragi: kościoły, pałace, muzea, zabytki / Guliano Valdes. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
We fragmencie publikowanej w Internecie książki zamieszczono informację o rotundzie św. Wita, odkrytej podczas prac archeologicznych pod Katedrą św. Wita, Wacław i Wojciecha w Pradze oraz krypty królewskiej, w której złożono szczątki doczesne Anny świdnickiej.
23. Zamek
Zamek Karlsztejn – Hrad Karlštejn – najsłynniejszy zamek w Czechach / Czeskie klimaty okiem Polaka. [online]. [dostęp: 21 lipca 2014]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.czechy.astra28.eu/hrad_karlstejn.html
Autorzy blogu polecają, jako godną zobaczenia, Kaplicę św. Katarzyny na zamku Karlsztejn (Karlštejn), a w niej malowidło we wnęce ołtarza przedstawiające Karola IV i jego żonę Annę, córkę Henryka z dynastii Piastów.
V. Wizerunki Anny świdnickiej
