Parafia Prawosławna pod wezwaniem Świętego Mikołaja Cudotwórcy w Świdnicy ▪ Piotr Gerent

Pierwsze starania o wyrażenie zgody na erygowanie parafii dla ludności prawosławnej zamieszkałej w stolicy ziemi świdnickiej miały miejsce rzekomo jeszcze w roku 1947.

Ostatecznie parafia w Świdnicy powstała dopiero w 1965 roku, ale już na początku lutego 1955 roku Kancelaria Biskupia informowała księdza Eugeniusza Lachockiego (1907-1985), proboszcza parafii w Malczycach, o decyzji biskupa Stefana (Rudyk) delegowania go do Świdnicy i okolic, „celem możliwości otwarcia parafii, względnie placówki duszpasterskiej dla tamtejszej ludności wyznania prawosławnego”. Ksiądz Lachocki przybył do Świdnicy 15 marca 1955 roku, ponieważ wierni prawosławni tam zamieszkali, jak i na terenie powiatu, złożyli petycję do metropolity Makarego (Michał Oksijuk), aby założyć placówkę duszpasterską. Jego starania o przyznanie odpowiedniego obiektu sakralnego prawosławnym, pomimo zasadniczo przychylnego stanowiska ówczesnego przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej (PRN) w Świdnicy, zakończyły się fiaskiem.

Ponowne starania rozpoczęto prawie dziesięć lat później, gdy 25 stycznia 1964 roku biskup Bazyli (Włodzimierz Aleksiejewicz Doroszkiewicz) delegował księdza Sergiusza Kosackiego do Świdnicy dla zaspokojenia duchowych potrzeb tamtejszej ludności wyznania prawosławnego i jednocześnie upoważnił go do zbadania warunków i celowości ewentualnego erygowania placówki duszpasterskiej. Miejscowa ludność wyznania prawosławnego objęta została od 1965 roku opieką duszpasterską. Ale z pisma biskupa Bazylego do metropolity Stefana z marca 1967 roku wiadomo, że parafia prawosławna w Świdnicy była wówczas nieobsadzona przez stałego, miejscowego proboszcza. W listopadzie 1969 roku biskup Bazyli w piśmie do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (PMRN) w Świdnicy stwierdzał, iż praca duszpasterska napotykała na pewne trudności z powodu braku własnego obiektu sakralnego. Nabożeństwa odprawiano bowiem w użyczonych gościnnie kaplicach, ewangelickiej i polskokatolickiej.

Ponieważ kaplice te zostały przeznaczone do remontu, wobec tego prawosławni musieli je opuścić, a nowo powstała i rozwijająca się placówka pozostała bez możliwości zaspokajania ich potrzeb religijnych. Dlatego biskup Bazyli zwracał się o przekazanie w użytkowanie prawosławnym poewangelickiego kościoła na nieczynnym cmentarzu przy ulicy Waleriana Łukasińskiego 49, z jednoczesnym wydzieleniem przyległego do świątyni terenu. Przejęcie przez prawosławnych świątyni uchroniło ją od postępującego niszczenia i dewastacji, ponieważ już w styczniu 1971 roku metropolita Bazyli przedłożył Wydziałowi Architektury i Nadzoru Budowlanego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej (PWRN) we Wrocławiu wniosek w sprawie remontów obiektów sakralnych i kościelnych z prośbą o umieszczenie w planie na 1971 rok kapitalnego remontu poewangelickiego kościoła w Świdnicy, przy ul. Waleriana Łukasińskiego 49, a 9 marca 1971 roku biskup Aleksy (Aleksander Jaroszuk) zwrócił się do przewodniczącego PMRN w Świdnicy z prośbą o formalne przekazanie świątyni w posiadanie prawosławnym, bowiem zarówno wierni, jak i Kuria, wnieśli istotny w ten budynek wkład pracy i środków pieniężnych, a z innych obiektów już nie mogli korzystać. Chcąc jak najszybciej wznowić życie religijne wiernych prawosławnych ze Świdnicy i okolic, biskup Aleksy prosił o sfinalizowanie sprawy przekazania obiektu sakralnego dla parafii prawosławnej oraz o umożliwienie zamieszkania w Świdnicy prawosławnego duchownego. Ponieważ wiązał się z nim problem mieszkania, ze strony biskupa Aleksego padła propozycja rozpatrzenia możliwości wygospodarowania lokum w domu położonym na terenie cmentarza. W budynku tym mogłaby znajdować się również kancelaria parafialna i punkt nauczania religii.

W kwietniu 1971 roku do Kurii Biskupiej nadeszła pozytywna odpowiedź z Wydziału Budownictwa Urbanistyki i Architektury PMRN w Świdnicy, w którym informowano o umieszczeniu w planie budowlano-remontowym na rok 1971 przeprowadzenie kapitalnego remontu poewangelickiego kościoła przy ul. Waleriana Łukasińskiego 49. Po załatwieniu wszelkich formalności zatwierdzonych przez Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury PWRN we Wrocławiu przystąpiono do prowadzenia robót.

Jak obliczono na dzień 31 grudnia 1970 roku parafia liczyła około 60 wiernych, co stanowiło około 45 rodzin. Proboszczem parafii w Świdnicy został mianowany 27 października 1971 roku ksiądz Antoni Aniśkowicz, który funkcję tę pełnił do śmierci czyli do początku 1985 roku. Pochowano go na przycerkiewnym cmentarzu w Świdnicy. Na jego barki spadły sprawy remontów, czym zyskał aprobatę biskupa Aleksego. Pisał o nim „iż ksiądz A. Aniśkowicz jest dobrym, sumiennym kapłanem powierzonych mu parafii. Włożył bardzo dużo swoich sił i pracy w odbudowę świdnickiej cerkwi”. W lipcu 1980 roku biskup Aleksy, po otrzymaniu wiadomości z Metropolii, poinformował księdza Aniśkowicza o przyznaniu 50 tysięcy złotych na remont obiektów sakralnych.

W 1979 roku pojawiła się decyzja Zarządu Gospodarki Terenowej Zarządu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska w Świdnicy, w sprawie przekazania tylnej części obiektu prawosławnej kaplicy na cmentarzu przy ul. Waleriana Łukasińskiego 49 na miejskie cele pogrzebowe. Chociaż zgodziła się na to Kuria, protestacyjne pismo w tej sprawie wystosował proboszcz parafii ks. Aniśkowicz, który – mając poparcie biskupa Aleksego – zastrzegał sobie prawo do całości świątyni z uwagi na wkład osobisty i całej parafii w zabezpieczenie jej przed dewastacją. Biskup Aleksy unieważnił pismo Kancelarii Kurii Biskupiej we Wrocławiu przekazujące tylną częśc kaplicy i całą sprawę przekazał w ręce proboszcza. Sprawa ta została definitywnie załatwiona w lipcu 1980 roku po interwencji wiceprezydenta Świdnicy Władysława Bieniasza. Biskup Aleksy odpowiadając wiceprezydentowi miasta, z satysfakcją zaznaczył, że „żywotne interesy Parafii Prawosławnej zostały wzięte pod uwagę”. Jednocześnie wyraził zgodę na przekazanie części kaplicy dla zakładu pogrzebowego. Wszelkimi formalnościami miał zająć się ksiądz Aniśkowicz. Nie udało się jednak, mimo przeprowadzonego remontu, uzyskać dla niego mieszkania przy ul. Waleriana Łukasińskiego 49/1, pomimo starań biskupa Aleksego o jego przydział od 1970 roku w Wydziale Lokalowym Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Świdnicy. W tej sytuacji ksiądz Aniśkowicz zmuszony był dojeżdżać do Świdnicy z Wrocławia lub Brzegu. Znacznie później na prośbę Kurii został księdzu Aniśkowiczowi przydzielony jednoizbowy lokal przy ulicy Siostrzanej 10. Po śmierci księdza Antoniego Aniśkowicza w styczniu roku 1985 proboszczem został ksiądz Sławomir Troc, który duszpasterzował w parafii do 1995 roku.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top