1945.11. Kronika miasta Świdnicy ▪ Franciszek Jarzyna

1 XI. Na Placu Wojska Polskiego odbyło się poświęcenie symbolicznego Grobu Nieznanego Żołnierza, poprzedzone mszą żałobną w kościele parafialnym. Uroczystość tę zorganizował Związek Inwalidów Wojennych, którego prezesem był wówczas Jerzy Olędzki.

1 XI. Przejęcie przez władze polskie budynku teatralnego w Rynku wraz z całym jego wyposażeniem (kostiumernia, rekwizytornia, magazyn materiałów dekoracyjnych itp.). Do końca października dawał w nim przedstawienia operetkowy zespół niemiecki. Natychmiast przystąpiono do organizowania zespołu polskiego. Kierowniczka Wydziału Kultury Felicja Strzemboszowa, zwana popularnie „Madame Kultura” powołała na stanowisko dyrektora teatru Rudolfa Ratschkę, kierownikiem literackim został Franciszek Jarzyna, a głównym scenografem Ludwik Tyński. Z dawnego personelu pozostawiono w pracy orkiestrę niemiecką oraz personel techniczny obsługujący scenę.

4 XI. Przy Szkole Podstawowej nr 1 utworzono koło Polskiego Czerwonego Krzyża, do którego przystąpiło 158 uczniów.

8 XI. Na kierownika zakupów spółdzielni „Świt” zaangażowany został Roman Cebula. Sprawa należytego zaopatrzenia sklepów w towar była wówczas problemem niezwykle trudnym do rozwiązania. Spółdzielni przydzielono w tym czasie na biura 5-pokojowe mieszkanie przy ul. Żymierskiego 5 [Grodzka] na II piętrze.

8 XI. Zorganizowanie spółdzielni nauczycielskiej pod nazwą „Książnica Spółdzielni – Oświata”. Miała ona swą siedzibę w lokalu Zarządu Oddziału ZNP przy Placu Grunwaldzkim 5 i rozprowadzała podręczniki szkolne i materiały piśmienne. Później przeniesiono ją na ul. Wałbrzyską (obecnie: Hanki Sawickiej) [Wałbrzyska]. W 1950 roku została zlikwidowana, a jej agendy przejął „Dom Książki”. Zarząd spółdzielni tworzyli: Roman Łopacki (prezes), Jan Popielas (sekretarz-księgowy) i Stefan Poddubny (skarbnik).

10 XI. Pierwsza premiera, a zarazem otwarcie Teatru Miejskiego. Wystawiono rewię pt. „Szaberek, szabereczek” w reżyserii Rudolfa Ratschki i dekoracjach Ludwika Tyńskiego (był on autorem oprawy plastycznej do wszystkich sztuk wystawianych przez teatr do końca 1947 roku). Obsadę aktorską tworzyli: Helena Biegańska (Płachecka), Alina Dzierzbicka, Rudolf Raczka, Saturnin Żórawski, Władysław Jeżewski, Walczak i Wroński. Orkiestrą dyrygował W. Skawina. Rewia grana była 5 razy (10, 11, 16, 17 i 18 listopada).

16 XI. Przyjęcie do ZHP po okresie próbnym dwóch pierwszych drużyn harcerskich ze Świdnicy. Były to: drużyna im. Bolesława Chrobrego przy Szkole Podstawowej nr 1 i drużyna im. Stanisława Konarskiego przy Gimnazjum i Liceum (drużynowi: Jan Popielas i Józef Mawricz). Do ZHP przyjęty został również Krąg instruktorski „Orlęta” (10 grudnia 1945 roku zmienił nazwę na „Ogniwo”), którego. „wodzem” był Andrzej Riss.

25 XI. Obradował zjazd delegatów kół Stronnictwa Ludowego. Uchwalono zasięgnąć opinii szerszych rzesz członkowskich w sprawie ewentualnego połączenia się z Polskim Stronnictwem Ludowym. W wyniku sondażu opinii do połączenia nie doszło.

25 XI. Zebranie organizacyjne Związku Pracowników Pocztowych. Wybrano Zarząd, Komisję Rewizyjną i Sąd Koleżeński.

26 XI. Druga premiera Teatru Miejskiego – komedia muzyczna Hennequina „Poskromienie żon” w reżyserii Rudolfa Ratschki. Obsada aktorska: R. Ratschka, S. Żórawski, A. Dzierzbicka, H. Biegańska, Tadeusz Zakrzewski i Władysław Sokalski. „Poskromienie żon” grano 11 razy (26-28, 30 listopada, 1, 2, 8, 31 grudnia, 1, 5, 6 stycznia 1946 roku).

29 XI. Uroczysty obchód rocznicy Powstania Listopadowego zorganizowany z inicjatywy Urzędu Informacji i Propagandy w Domu Kultury. W części artystycznej sekcja dramatyczna DK zaprezentowała fragmenty „Wesela” S. Wyspiańskiego.

30 XI. Liczba ludności polskiej w mieście wzrosła do 19.218 osób.

● W listopadzie został przez Międzypartyjną Komisję Porozumiewawczą powołany Komitet Kontroli Społecznej, którego zadaniem było kontrolowanie działalności wszystkich urzędów i instytucji, a także rozpatrywanie zażaleń obywateli na pracę urzędów. Polska Partia Robotnicza miała swoją siedzibę przy ul. Zamkowej 9, Polska Partia Socjalistyczna przy ul. Miedzianej 27 [Kotlarska], Stronnictwo Ludowe przy Placu Grunwaldzkim 2, a Stronnictwo Demokratyczne przy ul. Traugutta 7.

● W Fabryce Maszyn i Aparatów uruchomiono odlewnię, pierwszą na Dolnym Śląsku, która produkowała elementy do maszyn dla różnych zakładów przemysłowych. Pierwszymi odbiorcami odlewów były kopalnie węgla w Wałbrzychu.

Odbyła się pierwsza rozprawa w Sądzie Okręgowym, mieszczącym się przy ul. Jadwigi 7 [Franciszkańska]. Sądzono Niemca oskarżonego o obrazę godności narodowej Polaka. Rozprawę prowadził sędzia Józef Tracz, a oskarżał prokurator Regulski.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top